Ngải cứu được sử dụng trong cả Đông y và Tây y. Ngoài tác dụng tốt, ngải cứu có chứa độc tính không phải ai cũng biết.
| Cây ngải cứu |
Ngải cứu có tác dụng gì?
Ngải cứu còn gọi là cây thuốc cứu, cây thuốc cao, ngải điệp. Loại cây này có yên khoa học Artemisìa vulgaris L.
Ngải cứu thuộc họ Cúc Asteraceae (Compositae). Theo kết quả nghiên cứu, thành phần chủ yếu của tinh dầu ngải cứu là xineol và 06-thuyon. Ngoài ra còn một ít adenin, cholin.
Ngải cứu cao 50 – 60cm, thân to có rãnh dọc. Lá mọc so le, rộng, không có cuống (nhưng lá phía dưới thường có cuống), xẻ thùy lông chim, màu lá ở hai mặt rất khác nhau: Mặt trên nhẵn màu lục sẫm, mặt dưới màu trắng tro do có rất nhiều lông nhỏ, trắng, Hoa mọc thành chùy kép gồm rất nhiều cụm hoa hình đầu.
Tinh dầu ngải cứu thuộc các tinh dầu có tính chất làm kích thích cho say. Alpha -thuyon là chất có tác dụng hưng phấn, nhưng dùng nhiều quá có thể gây điên cuồng.
Tác dụng dược lý của ngải cứu ít thấy tài liệu nghiên cứu mặc dù ngải cứu được đưa vào Dược điển của nhiều nước trẽn thế giới, chủ yếu làm thuốc điều kinh.
Theo Đông y, ngải cứu là một vị thuốc có tính hơi ôn, vị cay, dùng làm thuốc ôn khí huyết, trục hàn thấp, điểu kinh, an thai, dùng chữa đau bụng do hàn, kình nguyệt không đều, thai động không yên, thổ huyết, máu cam.
Ngoài ra, người ta vẫn thường dùng ngải cứu để làm đẹp da, chườm nóng khi bị đau đầu, đun sôi lấy nước tắm mát…
Ngải cứu tuy là cây thuốc tốt nhưng cũng có tài liệu nói rằng, nếu dùng quá nhiều cũng có thể gây ra ngộ độc, chân tay rung giật, ảo giác, viêm thần kinh… Ăn ngải cứu còn gây biến chứng với người bị viêm gan, người mang thai ăn ngải cứu còn dễ bị sảy thai,…
Cách dùng ngải cứu
– Dùng ngải cứu để điều kinh: Một tuần lễ trước dự kỳ có kinh, uống mỗi ngày từ 6 đến 12g (tối đa 20g), sắc với nước hay hãm với nước sôi như hãm chè, chia làm 3 lần uống trong ngày. Có thể uống dưới dạng thuốc bột (5-10g) hay dưới dạng thuốc cao đặc 1 -4g.
Nếu có thai, thuốc không gây sẩy thai vì không có tác dụng kích thích đối với tử cung có thai.
– Ngoài ra, có thể dùng ngải cứu để chữa đau bụng, nôn mửa, thuốc giun, sốt rét.
Bài thuốc có chứa ngải cứu
Thuốc chữa kinh nguyệt kéo dài, máu ra nhiều, người mệt mỏi, đi đứng mệt yếu: Hàng tháng đến ngày bắt đầu hành kinh và cả những ngày đang có kinh, uống sáng một lần, chiều một lần theo đơn thuốc sau đây: Lá ngải cứu khô 10 g, thêm 200ml nước, cô còn 100 ml, thêm ít đường cho dê uống.
Có thể cân luôn một lần 20g sấc với 400ml nước, cô còn 200ml, chia làm 2 lần uống sáng và chiều. Chỉ sau 1-2 ngày thấy kết quả.
Đơn thuốc này còn có thể dùng chữa kinh nguyệt kéo dài, đau bụng, máu ra đen và xấu. Nhưng uống hàng tháng vào 7-10 ngày trước ngày dự kiến có kinh.
Thuốc an thai (chữa đang có thai, đau bụng, chảy máu): Lá ngải cứu 16g, tía tô 16g, nước 600ml, sắc đặc còn 100 ml. Thêm ít đường vào cho dê uống. Chia làm 3-4 lần uống trong ngày.
Ghi chú: Bài thuốc về ngải cứu mang tính chất nghiên cứu, tham vấn ý kiến lương y hoặc bác sĩ trước khi sử dụng.
